امکان دارد شما هم تا کنون نام لامپ رشد گیاه یا همان چراغ رشد گیاه به گوشتان خورده باشد، اما آیا این وسیله واقع به رشد گیاه کمک می‌کند؟ چگونه باید از آن استفاده کنیم؟ همچنین امکان دارد دوست داشته باشید فرق LED‌ های معمولی با LED ‌های رشد گیاه را درک کنید. یا اینکه اصلاً چه ضرورتی دارد از لامپ رشد گیاه یا Grow Light استفاده نماییم؟ در ادامه این مقاله به برخی از سؤالاتی که در ذهن شما ایجادشده است پاسخ‌خواهیم داد.

اگر قصد خرید چراغ رشد گیاه را دارید، ابتدا بهتر است اطلاعاتی را در رابطه با این محصول بدانید. با مطالعه راهنمای این محصول می‌توانید انتخاب بهتری را داشته باشید. در این مقاله ما به کاربرد و مزایای چراغ رشد گیاه پرداخته‌ایم. به این ترتیب پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد تهیه چراغ رشد گیاه را دارید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

چراغ رشد گیاه چیست و چه کاربردی دارد؟

اگر قصد داشته باشیم تعریفی معمولی از لامپ رشد گیاه که به عنوان Grow Light یا Plant Light نیز شناخته می‌شود، می‌توان این تعریف را شرح داد که لامپ رشد گیاه یک منبع نور مصنوعی محسوب می‌شود که عموماً با بهره بردن از تجهیزات الکتریکی برای انتشار نور مناسب و مورد استفاده فتوسنتز (photosynthesis) طراحی می‌گردد.

اما دلیل اینکه از منبعی مصنوعی برای تولید نور مورد نیاز فتوسنتز بهره می‌بریم چیست؟

دسترسی به خورشید همیشه امکان‌پذیر نیست، در حالی که خورشید منبع اصلی انرژی ما به‌حساب می‌آید، همان‌گونه که انسان‌ها گلخانه‌ها را ایجاد کردند تا اینکه به شکل مصنوعی از دمای مورد نیاز بهره ببرند، این چراغ رشد گیاه هم برای شبیه‌سازی نور خورشید مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اما دلیل آن چیست؟

با توجه به اینکه فرهنگ آپارتمان‌نشینی روزبه‌روز گسترش می‌یابد و بسیاری از این مکان‌ها نیز غیر نورگیر هستند، در صورتی که قصد پرورش گیاهی در اتاقتان را داشته باشید بعد یک مدتی متوجه می‌شوید که گیاهتان پژمرده و بی‌رنگ شده است، زیرا نور کافی به آن نمی‌رسد.

تأمین نور کافی

به علاوه این گاها در گلخانه‌ها یا اینکه در خانه تصمیم داریم گیاهی را پرورش بدهیم که متعلق به فصل یا منطقه جغرافیایی دیگری می‌باشد. بدین ترتیب این گیاه علاوه بر نیاز به آب و هوایی متفاوت به مقدار نور بیشتری نیز نیاز خواهد داشت. برای مثال امکان دارد یک گیاه در فصل تابستان بیشتر از ده ساعت نور خورشید جذب نماید، اما در فصل زمستان کمتر از هشت ساعت نور در اختیار داشته باشد. ضمن پرورش چنین گیاهانی برای اینکه رشد گیاه کند نشود حتماً بایستی نور کافی تأمین گردد که با استفاده از منابع نور مصنوعی این اتفاق رخ خواهد داد؛ و در این شرایط است که کم‌کم اهمیت چراغ رشد گیاه مشخص می‌گردد.

چراغ رشد گیاه برای اولین بار در سال ۱۸۶۸ به وسیله آندری فمینستین، گیاه‌شناس روسی اختراع گردید. پیش از این از انواع مختلف چراغ‌های الکتریکی همانند لامپ‌های متال هالید، لامپ‌های تحت‌فشار سدیم و فلورسنت ضمن تأمین نور مورد نظر گیاه استفاده می‌شده است؛ اما امروزه با اختراع LED که از کم‌مصرف‌ترین، پربازده‌ترین و کارا‌ترین انتخاب‌ها برای ساخت لامپ رشد گیاه محسوب می‌شود، استفاده از دیود‌های نوری یا همان LED می‌باشد.

چگونگی انتخاب لامپ مناسب با توجه به فضا؟

برای این که قادر باشیم بهترین و مناسب‌ترین لامپ‌ها را برگزینیم نیاز است در آغاز با انواع مدل‌های لامپ رشد گیاه آشنایی پیدا کنیم و بعد از آن با توجه به فضایی که دارا هستیم و شیوه نصبی که می‌توانیم به انجام برسانیم مدل موردنظر را برگزینیم. اغلب برای پوشش فضای بیشتر و همان‌طور پرتاب نور بیشتر  پروژکتور رشد گیاه  گزینه مناسبی است. پروژکتورهای ده الی پنجاه وات برای پوشش یک تا سه مترمربع مناسب هستند. بر روی تمامی مدل‌های پروژکتور لنز پرتاب نور نصب گردیده است . به این دلیل که دو متر نور را پرتاب کند اما فاصله ایده آل پروژکتور رشد گیاه تا تاج گیاه ۵۰-۸۰ سانت در نظر گرفته می‌شود.

تفاوت‌های LED رشد گیاه با LED‌های معمولی

برخلاف ذهنیتی که ممکن است وجود داشته باشد، اینکه برای رشد گیاه تنها تابیدن نور کافی است، اما باید گفت که این‌چنین نیست، گیاهان از نور برای تأمین انرژی و تقسیم و رشد سلولی بهره می‌برند. به همان منظور نور برای گیاهان لازمه‌ی حیات می‌باشد. ولی گیاهان طیف خاصی از نور را جذب می‌کنند که ممکن است در همه منابع یافت نشود.

برای مثال گیاهان نور سبز را به اندازه بسیار کمی جذب کرده و به همین دلیل می‌باشد که اغلب گیاهان به رنگ سبز مشاهده می‌شوند. البته یک گیاهی با توجه به فصل و دوره زندگی در مقایسه با گیاهی دیگر دارای نیازمندی‌های بسیار متفاوتی در میزان نور، مدت نور و طیف نوری می‌باشد؛ اما چراغ‌های رشد گیاه یا LED رشد گیاه طوری ساخته می‌شوند که شامل همه طیف‌های مورد نظر گیاه برای رشد و تأمین انرژی قرار بگیرند. البته این لامپ‌ها برای کاربرد‌های تخصصی در رنگ‌ها و طیف‌های متفاوتی نیز تولید می‌گردد.

طیف نوری یک LED

ممکن است مطالعات بسیاری در زمینه تأثیرات نور بر گیاهان مختلف صورت گرفته باشد که در این میان تعیین گردیده است که طیف‌های متنوع نوری تأثیرات متفاوتی بر رشد ریشه، رشد گیاه و گل‌دهی گیاه می‌توانند داشته باشند. امکان دارد با خود فکر کنید شاید بتوان طول‌موج نور خروجی LED را عوض کرد؛ اما به این هم دقت داشته باشید که طیف نوری یک LED یا یک لامپ با فرآیند طراحی و ساخت آن در ارتباط می‌باشد و بعد از ساخت شما قادر هستید میزان نور را کم یا زیاد کنید نه اینکه طول‌موج نور را. برای مثال شما قادر هستید از یک LED قرمز نور قرمز با شدت بالا یا اینکه پایین دریافت نمایید، ولی نمی‌توانید با استفاده از این LED نور سبزی تولید کنید و طول‌موج نور شما ثابت می‌ماند.

در اینجا برخی از کاربردهای چراغ رشد را برای شما بیان می‌کنیم:

باغبانی در محیط داخلی و همچنین بسته
تکثیر گیاهان
تولید مواد غذایی شامل کشت هیدروپونیک و گیاهان آبزی

باغبانی علمی

اغلب گیاهان در طول روز به تاریکی هم نیاز دارند تا قادر باشند بهتر گلدهی کنند؛ پس چراغ‌های رشد بایستی در زمان‌هایی تعیین‌شده خاموش و روشن گردند؛ که این به نوع و گونه‌های گیاهی بستگی دارد، بر اساس این گیاهان به سه دسته تقسیم گردند:
 خنثی: گیاهانی که بدون توجه به نور بصورت دوره ای گلدهی می‌کنند.
 کوتاه روز: گیاهانی می‌باشند که به کمتر از دوازده ساعت نور در طول روز احتیاج دارند.
 بلند روز: گیاهانی می‌باشند که به بیش از چهارده ساعت نور در طول روز نیاز خواهند داشت تا گلدهی کنند.

سایت باغچه لیستی از انواع چراغ رشد گیاه موجود در بازار ایران را برای شما قرار داده است تا به شما در خرید چراغ رشد گیاه مناسب کمک کند.